Y Cabinet yn cael diweddariad ynghylch Cynllun Gwres Caerau

Mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr wedi cytuno i wneud cyfres o newidiadau i’w ymdrechion parhaus o ddatblygu prosiectau arddangoswr gwres carbon-isel, ar raddfa fach yng Nghaerau.

Wedi’i sefydlu’n wreiddiol fel cynllun, wedi’i ariannu’n llawn, i brofi a oes modd cynhesu tai ac adeiladau lleol gydag ynni cost-isel wedi’i gynhyrchu gan ddefnyddio dŵr o hen weithfeydd glo, datblygodd y prosiect i archwilio a oes modd hefyd sefydlu cysylltiadau â ffermydd gwynt cyfagos.

Mae'r gwaith hwn wedi amlygu sawl her, a'r mwyaf arwyddocaol yw nad yw Llywodraeth Cymru ar hyn o bryd yn darparu unrhyw eithriad cyfradd fusnes ar gyfer prosiectau rhwydwaith gwres, a fyddai'n gwneud unrhyw gynllun yn ariannol anymarferol, ac mae'r fenter yn ei chael hi'n anodd recriwtio lleiafswm o dai i gymryd rhan yn y prosiect.

Oherwydd bod cytundebau ariannu presennol yn gofyn i’r cynllun peilot fod ar waith erbyn mis Mehefin 2023, ac mae’n annhebygol y bydd y problemau wedi’u datrys mewn da bryd, mae’r cyngor wedi cytuno i ganolbwyntio’n bennaf ar osod system gwresogi dŵr mwynglawdd ar y cyd â chysylltiad fferm wynt a fyddai’n cynhyrchu ynni a gwres cost-isel ar gyfer Ysgol Gynradd Caerau.

Bydd hyn yn galluogi’r prosiect i arddangos hyfywedd defnyddio adnoddau ynni amgen wrth gynnig amser ychwanegol i recriwtio a chynnal trafodaethau ynghylch eithriadau cyfradd fusnes gyda Llywodraeth Cymru, ac ar ôl hynny, gobeithio bydd modd ailymweld â cham dai’r prosiect.

Mae hyn i gyd yn gwbl newydd, felly mae heriau o’r fath i’w disgwyl. Mae’n parhau i fod yn brosiect cyffrous, gyda’r potensial o helpu i fynd i’r afael â thlodi tanwydd a chefnogi diwydiant ynni carbon-isel newydd, a byddwn yn parhau i weithio gyda’n partneriaid i gyflawni’r nodau ac i lwyddo.

Dywedodd y Cynghorydd Stuart Baldwin, yr Aelod Cabinet dros Gymunedau